علوم انسانی اسلامی در ایران: واکاوی نقش جریانهای فکری پیش از انقلاب در شکل گیری آن

نویسندگان

  • صادق زیباکلام استاد گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
  • مختار مظفرپور دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

پس از انقلاب اسلامی در زمینۀ اسلامی‌سازی علوم انسانی در ایران مباحث فراوانی صورت گرفته است. در این پژوهش زمینه‌هایی که موجب مطرح شدن چنین بحثی در میان اندیشمندان، دانشگاهیان و به‌طور کلی در سطح جامعۀ ما شده، بررسی شده است. ریشه‌های این موضوع به تحولی فکری باز می‌گردد که به‌تدریج از اواخر دهۀ 1320 شمسی در نگرش و بینش دینی اقشار تحصیل‌کرده و روشنفکر جامعه از یک‌سو و برخی روحانیان نواندیش از سویی دیگر پدید آمد. زمینۀ دیگر، به اوایل انقلاب اسلامی باز می‌گردد که وجود پاره‌ای ناسازگاری‌ها میان برخی دانشگاهیان با حکومت اسلامی، چه در قالب فعالیت‌های گروه‌های سیاسی دانشجویی مخالف انقلاب مانند گروه‌های چپ و چه در قالب دیدگاه‌های عده‌ای از استادان، به ضرورت اسلامی کردن علوم انسانی و همراه ساختن آن با انقلاب افزود،. سرانجام با پیروزی انقلاب اسلامی تلاش‌هایی برای عملی کردن این تفکر در قالب انقلاب فرهنگی صورت گرفت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گونه شناسی جریانهای فکری (دینی) از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی

بحث اصلی در این نوشتار بررسی چگونگی برخورد متفکرین دینی با وجه اندیشه‏ای تمدن غرب (مدرنیته) است. بنابراین، مبنا و اساس بحث در حوزة تاریخ اندیشه و پرداختن به آرا و عقایدی است که به گونه‏ای  به نحوه و شیوه‌های رویارویی فکری یا تعامل  اندیشمندان ایران با جریان اندیشة گسترش‏گرای مغرب زمین (تجدد) وگونه شناسی آنها مربوط می‏شود.در این نوشتار تلاش شده است ضمن برر...

متن کامل

بررسی عوامل مؤثر در شکل گیری ایران هراسی در غرب پس از انقلاب اسلامی

     ایران هراسی بدون شک، یکی از مهم‌ترین ابزارهای غرب برای مقابله با گفتمان انقلاب اسلامی از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون بوده است. این مساله تحت تأثیر توانمندی‌های بالقوه و بالفعل قدرت سخت و نرم جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته و در راستای تلاش غرب برای مقابله با وجهه فرهنگی پیام انقلاب ایران در دستور کار غرب بوده است. در این چارچوب، غرب با استفاده از تاکتیک‌های مختلف و در سطوح گوناگونی درصدد ال...

متن کامل

بازتاب انقلاب اسلامی ایران در نظریه های انقاب:تولد و شکل گیری نسل چهارم تئوری های انقلاب

انقلاب اسلامی ایران دارای چه تاثیر و بازتابی در نظریه های انقلاب بوده است؟این سوالی است که مقاله حاضر درصدد پاسخگویی به آن است.پس از سیری گذارا به نظریات انقلاب در زمان وقوع انقلاب اسلامی ایران که با استناد به دو اثر مهم جک  گلدستون (1980) و ستان تیلور(1984) صورت می گیرد،نویسنده یازتاب این انقلاب را در دو حوزه پی می گیرد : بازتاب انقلاب اسلامی ایران  در نسل سوم تئوری های انقلاب و مهم تر از همه ...

متن کامل

ابعاد نفوذ امریکا در ایران(1953-1979) و پیامدهای آن در شکل گیری روابط دو کشور پس از انقلاب اسلامی

The main purpose of this article is to investigate the dimensions and consequences of the US influence in Iran during 1953 to 1979 and the formation of relationship between the two countries after Islamic revolution of Iran. Qualitative Research Methods is used for both data collection and analysis and explanation of the results. The research method in analyzing data is descriptive-analytic. Th...

متن کامل

تاریخچه و پیشینۀ علوم انسانی اسلامی در ایران بعد از انقلاب اسلامی

به دلیل ماهیت اسلامی بودن انقلاب 1357 در ایران، موضوع اسلامی‌سازی علوم انسانی در اوایل انقلاب و سالهای بعد از آن از سوی رهبران انقلاب اسلامی برجسته شد. هدف: هدف این پژوهش، بررسی تاریخچه و پیشینۀ علوم انسانی اسلامی بعد از انقلاب اسلامی و همچنین بررسی تلاشهای صورت گرفته در زمینۀ علم دینی در این برهۀ زمانی بوده است. روش: روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام ش...

متن کامل

درآمدی بر شکل گیری انقلاب اسلامی

چهارچوب مفهومی یا ابعاد نظریه پژوهشی درباره انقلاب می‌تواند در حوزه‌ای بسیار گسترده و وسیع مطرح شود، اما در این مقاله درصدد طرح چهارچوب مفهومی گسترده و وسیع انقلاب نیستیم، بلکه به طور مختصر عواملی که باعث شکل‌گیری انقلاب اسلامی شده است مورد بررسی قرار می‌گیرد. به این دلیل تنها تا حدودی به بررسی تئوریهای مربوط به انقلاب ایران و علت بروز آن می‌پردازیم. در این زمینه‌ به ویژگیها و استراتژی انقل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 46  شماره 1

صفحات  87- 107

تاریخ انتشار 2016-03-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023